De ultieme ZZP-checklist, deel 7: wat is een modelovereenkomst?

Als ZZP’er ben je samen met jouw opdrachtgever verantwoordelijk voor de fiscale gevolgen van de arbeidsrelatie die jullie aangaan. Willen jullie zeker weten dat er geen sprake is van een dienstbetrekking? Dan kun je een modelovereenkomst gebruiken. Wanneer heb je zo’n modelovereenkomst nodig? Hoe kies je een overeenkomst? En hoe leg je vast volgens welke overeenkomst je gaat werken?

Vroeger kon je als ZZP’er een VAR (Verklaring Arbeidsrelatie) aanvragen bij de Belastingdienst. Deze verklaring gaf duidelijkheid over de arbeidsrelatie tussen jou en jouw opdrachtgevers. Met de invoering van de wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (wet DBA) per 1 mei 2016 is de VAR afgeschaft. Als ZZP’er moet je nu samen met je opdrachtgever bepalen hoe jullie de arbeidsrelatie invullen. Wil je een opdracht niet in loondienst uitvoeren, maar als zelfstandig ondernemer? Dan kan het verstandig zijn om een modelovereenkomst te sluiten. Zolang jij en je opdrachtgever volgens deze modelovereenkomst werken, is er geen sprake van loondienst. Dat betekent bijvoorbeeld dat je opdrachtgever geen loonheffingen hoeft in te houden.

Heb ik een modelovereenkomst nodig?

Een modelovereenkomst gaat over jouw arbeidsrelatie met één opdrachtgever. Hierin leg je werkafspraken vast waaruit jouw zelfstandigheid als ZZP’er blijkt. Maar een modelovereenkomst is niet verplicht. Je kunt ook samen met je opdrachtgever beoordelen of er sprake is van loondienst. Bij de beoordeling van jullie arbeidsrelatie zijn de volgende vragen van belang:

Is er een verplichting tot persoonlijke arbeid? (Moet je het werk zelf uitvoeren?)
Is er een gezagsverhouding? (Bepaalt de opdrachtgever hoe jij het werk doet?)
Krijg je loon?

Is het antwoord op minimaal één van deze vragen duidelijk ‘nee’? Dan ben je niet in loondienst. Een modelovereenkomst gebruiken is in dat geval niet nodig, maar mág wel. Twijfel je, maar wil je het liefst aan de slag als ZZP’er? Dan is het sowieso slim om volgens een modelovereenkomst te werken. Zo weten jij en je opdrachtgever zeker dat je niet in loondienst werkt.

Lees voor meer informatie ook het blog over het voorkomen van schijnzelfstandigheid.

Hoe kies ik een modelovereenkomst?

Wil je een modelovereenkomst gebruiken? Kijk dan op de website van de Belastingdienst of je een geschikte modelovereenkomst vindt die past bij jouw situatie. Je kunt kiezen uit algemene modelovereenkomsten of specifieke modelovereenkomsten voor branches en beroepsgroepen, opgesteld door brancheverenigingen en belangenorganisaties. De modelovereenkomsten zijn ingedeeld op basis van het ontbrekende kenmerk van loondienst. Is er bijvoorbeeld geen sprake van een gezagsverhouding? Kies dan een modelovereenkomst die uitgaat van ‘geen werkgeversgezag’.

Tip: ga eerst na of er een modelovereenkomst is voor jouw specifieke branche of beroepsgroep. Hierin zijn de specifieke omstandigheden van jouw beroep verwerkt. Deze passen waarschijnlijk beter bij jouw specifieke situatie dan een algemene overeenkomst.

Hoe pas ik een modelovereenkomst aan?

Lees de toelichting bij de modelovereenkomst goed door. De bepalingen die geel zijn gemarkeerd, geven aan dat er geen sprake is van loondienst. Deze kun je niet aanpassen. De overige bepalingen mag je eventueel aanpassen, zolang de aanpassingen niet ingaan tegen de gemarkeerde bepalingen. Het is niet nodig om een aangepaste modelovereenkomst te laten beoordelen door de Belastingdienst. Kun je geen passende overeenkomst vinden? Dan kun je zelf een modelovereenkomst opstellen. Wil je zeker weten dat er geen sprake is van loondienst als je volgens jouw eigen overeenkomst werkt? Dan kun je de Belastingdienst verzoeken om jouw overeenkomst te laten beoordelen. De Belastingdienst streeft ernaar om binnen 6 weken een beoordeling te sturen.

Hoe leg ik de modelovereenkomst vast?

Ben je met een opdrachtgever overeengekomen dat je gaat werken volgens een bepaalde modelovereenkomst? Leg deze afspraak dan vast. Dat kun je bijvoorbeeld doen door de modelovereenkomst als bijlage mee te sturen met een mail waarin je de werkafspraken bevestigt. Je kunt ook verwijzen naar het nummer van de modelovereenkomst.

Over de Wet DBA

Na de invoering van de Wet DBA bleek al snel dat deze wet niet de gewenste duidelijkheid gaf. Daarom is de handhaving van de wet opgeschort tot in ieder geval 1 januari 2020. De Belastingdienst heeft aangegeven dat opdrachtgevers en opdrachtnemers tot die tijd niet bang hoeven te zijn voor boetes of naheffingen. Het kabinet werkt aan nieuwe regelgeving, maar ondertussen is en blijft de huidige wet van kracht.

Hulp nodig?

Wil je als ZZP’er een goede basis creëren? Zorg dat je investeert in een deskundig en betrouwbaar administratiekantoor. Zoek een NOAB-kantoor bij jou in de buurt.

Lees meer artikelen van deze serie: